Na eerdere berichtgeving over het ontstaan van aneurysmata als zeer zeldzame bijwerking van het gebruik van antibiotica uit de (fluoro-)quinolonklasse (zie ook het bericht en advies van de SWAB hierover op 18 november), bracht het CBG i.s.m. IGJ in april opnieuw een waarschuwing uit over de bijwerkingen van quinolonen. Dit bericht is te vinden via deze link.
In de afgelopen weken kwamen hierover veel vragen binnen, met name vanuit specialismen die deze antibiotica vaak voorschrijven of hierover consultatief advies uitbrengen.
In het bericht wordt ten onrechte gesuggereerd dat quinolonen bij bepaalde ziektebeelden of situaties niet meer mogen worden voorgeschreven, zelfs als een specialist in een specifieke situatie vaststelt dat er vanwege een uitzonderlijke reden toch een indicatie is.
Dit contrasteert met het advies om altijd een goede afweging te maken van de voordelen en de risico’s van gebruik van deze middelen. Vanzelfsprekend blijft het nadrukkelijk van belang om ook de nadelen van een alternatief antibioticum hierbij te betrekken. Aan deze afwegingen gevolg gevend is bijvoorbeeld het gecombineerd gebruik van quinolonen en corticosteroïden in de praktijk niet volledig vermijdbaar.
De aandacht voor het bijwerkingenprofiel van quinolonen komt voort uit een Europees initiatief van de EMA om beter te kijken naar-, en beter te informeren over de nadelen van het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. Nationale organisaties als het CBG volgen dit proces en geven de adviezen zo goed als mogelijk door.
Inhoudelijk zijn de waarschuwingen op zijn plaats omdat het gebruik van quinolonen inderdaad bepaalde risico’s meebrengt. De beschreven bijwerkingen waren al eerder door meldingen en onderzoek aan het licht gekomen, maar mede door een lage incidentie niet altijd al bekend bij een brede groep voorschrijvers.
Door de bredere bekendheid zal hopelijk de uitleg aan de patiënt en de vroege herkenning van een aantal ernstige bijwerkingen verbeteren. De relatief lage incidentie van de in het bericht genoemde ernstige bijwerkingen maakt dat quinolonen kunnen worden blijven gebruikt volgens de geldende indicaties en in uitzonderingsgevallen buiten protocol, in beide situaties zoals gebruikelijk na de zorgvuldige afweging van alle voor- en nadelen.
De Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid (SWAB) is in 1996 opgericht op initiatief van de Vereniging voor Infectieziekten, de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie en de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers. De SWAB beoogt de kwaliteit van het antibioticagebruik in Nederland te optimaliseren teneinde een bijdrage te leveren aan de beheersing van resistentie-ontwikkeling en aan beperking van de kosten en andere negatieve effecten van antibioticagebruik.
Blijf op de hoogte →
In onze privacy statement leest u meer over ons cookiebeleid.