Over OPAT

Intraveneuze antibiotica worden in toenemende mate toegediend in de thuissituatie (Outpatient Parenteral Antimicrobial Treatment; ‘OPAT’), en is een alternatief voor de behandeling in het ziekenhuis. OPAT werd voor het eerst beschreven in 1974 en de toepassing is sindsdien in rap tempo toegenomen, ook in Nederland. Onderzoek heeft laten zien dat patiënten met ernstige infecties (o.a. prothese-infecties, endocarditis, osteomyelitis) of infecties met resistente bacteriën waarvoor geen orale opties voorhanden zijn, veilig behandeld kunnen worden in de thuissituatie. Door OPAT kunnen patiënten in hun eigen vertrouwde omgeving verblijven, wat hun kwaliteit van leven ten goede komt. Daarnaast worden potentieel resistente bacteriën op deze manier buiten het ziekenhuis gehouden waardoor de veiligheid van de kwetsbare opgenomen patiënten vergroot wordt. Bovendien is OPAT kostenbesparend. Patiënten komen in aanmerking voor OPAT als hun klinische situatie stabiel is en er een indicatie is voor langdurige intraveneuze antibioticatoediening.

De hoofdtaken van het OPAT-team zijn:
a)  Indicatiestelling
b)  Selecteren van de juiste middelen en toegangsweg
c)  Zorg dragen voor structurele follow-up en deskundig opvangen van complicaties.

Bij de organisatie en begeleiding van deze patiënten wordt geadviseerd om tenminste een infectieziektenspecialist, verpleegkundig specialist en apotheker te betrekken. Idealiter maakt dit ‘OPAT-team’ deel uit van het A-team. Een nauwe samenwerking met het transferpunt, medewerkers van specialistische teams van de thuiszorg, huisartsen en de hoofdbehandelaar is van essentieel belang.

De OPAT praktijkgids
Met behulp van een projectsubsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan het Gelders Antibioticaresistentie & Infectiepreventie Netwerk (GAIN) is een OPAT-praktijkgids ontwikkeld. Deze praktijkgids is bedoeld als hulpmiddel voor OPAT-teams (in oprichting) bij het opzetten of verder vormgeven van een OPAT-programma in hun ziekenhuis. Hieronder kunt u de complete OPAT praktijkgids inclusief bijlagen downloaden in PDF formaat. De OPAT praktijkgids is beschikbaar in het Nederlands. Via het menu links kunt u de individuele hoofdstukken van de OPAT praktijkgids raadplegen.