Elk jaar wordt per bacteriesoort geteld welk percentage resistent is. Een bacterie is dan ongevoelig voor antibiotica. In Nederland was in 2022 het deel van de resistente bacteriën ongeveer even groot als in 2021. Bij sommige bacteriesoorten kwam resistentie in de afgelopen 5 jaar iets minder vaak voor. Toch zijn enkele soorten bacteriën vaker resistent dan vijf jaar geleden. Deze bacteriën veroorzaken vaak milde infecties van onder andere de huid.
In 2020 en 2021 zijn in Nederland minder antibiotica voorgeschreven. Dat kwam waarschijnlijk doordat er door de coronapandemie minder mensen in het ziekenhuis lagen of bij de huisarts kwamen. Dit effect van de pandemie op het gebruik van antibiotica begint af te nemen. In 2022 hebben huisartsen en ziekenhuizen meer antibiotica voorgeschreven dan tijdens de coronajaren. In ziekenhuizen was het gebruik ongeveer hetzelfde als in de jaren vóór de pandemie; huisartsen schreven ze iets minder vaak voor. Verder zijn er in ziekenhuizen en verpleeghuizen weer meer uitbraken gemeld van infecties door resistente bacteriën dan in de coronajaren. Maar dit aantal is nog altijd lager dan in de jaren vóór de pandemie.
Ondanks de stabiele percentages blijft alertheid op resistente bacteriën nodig. Vooral mensen die in het buitenland in het ziekenhuis hebben gelegen, kunnen bacteriën bij zich dragen die resistent zijn tegen verschillende antibiotica tegelijk. Goede maatregelen om infecties te voorkomen, zoals handen wassen en andere hygiënemaatregelen, zijn nodig om te voorkomen dat deze bacteriën zich verspreiden. Ook moet onjuist en onnodig gebruik van antibiotica zo veel mogelijk worden voorkomen (antimicrobial stewardship).
De maatregelen die nu al in Nederland zijn genomen om antibioticaresistentie te bestrijden, reiken verder dan de gezondheidszorg bij mensen (one health). Resistente bacteriën komen namelijk ook voor bij dieren, in voeding en in het milieu.
Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportage NethMap/MARAN 2023. Hierin presenteren diverse organisaties samen de gegevens over het antibioticagebruik en -resistentie in Nederland, voor mensen en dieren.
Samenwerking
NethMap is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB) en het Centrum Infectieziektenbestrijding (CIb) van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Sinds 2012 worden in dit rapport ook de gegevens van veterinair antibioticagebruik en resistentieontwikkeling (MARAN) gepubliceerd. MARAN is een samenwerking van Wageningen Bioveterinary Research, Wageningen Food Safety Research, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, het RIVM, Universiteit Utrecht en Autoriteit Diergeneesmiddelen.
Helaas is het voor de NethMap 2024 editie niet mogelijk om een hard copy exemplaar te bestellen, deze editie is uitsluitend online beschikbaar. Echter, hard copy exemplaren van eerdere NethMap-uitgaven kunnen nog wel besteld worden (zolang de voorraad strekt). Als u interesse heeft in een oudere editie, dan kunt u hiervoor contact met ons opnemen via het contactformulier.
De Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid (SWAB) is in 1996 opgericht op initiatief van de Vereniging voor Infectieziekten, de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie en de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers. De SWAB beoogt de kwaliteit van het antibioticagebruik in Nederland te optimaliseren teneinde een bijdrage te leveren aan de beheersing van resistentie-ontwikkeling en aan beperking van de kosten en andere negatieve effecten van antibioticagebruik.
Blijf op de hoogte →
In onze privacy statement leest u meer over ons cookiebeleid.