Wereldwijd neemt het aantal bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica toe. In Nederland blijft dat aantal over het algemeen stabiel en is het minder hoog dan in veel andere landen. In 2019 zijn nauwelijks stijgingen in resistentie gevonden en bij sommige bacteriesoorten neemt de resistentie tegen bepaalde antibiotica zelfs iets af ten opzichte van de voorgaande jaren. Ook het aantal bacteriën dat resistent is tegen meerdere verschillende antibiotica tegelijkertijd, en daardoor moeilijker te behandelen, neemt niet toe. Er blijft altijd reden voor waakzaamheid, zodat veranderingen op tijd kunnen worden opgemerkt.
Om resistentie te voorkomen is het belangrijk om antibiotica op de juiste manier te gebruiken en alleen als het nodig is. Huisartsen schreven in het afgelopen jaar iets minder antibioticakuren voor dan de jaren
daarvoor. In ziekenhuizen steeg het totale antibioticagebruik enigszins.
Voor landbouwhuisdieren is in 2019 minder antibiotica voorgeschreven dan in 2018. Ten opzichte van 2009, het referentiejaar, is de verkoop met bijna 70 procent verminderd. Voor landbouwhuisdieren zijn de afgelopen jaren bijna geen antibiotica gebruikt die belangrijk zijn om infecties bij de mens te behandelen. Ten opzichte van 2018 is de antibioticaresistentie in de verschillende diersectoren gelijk gebleven of licht afgenomen. Het percentage ESBL-positieve dieren is verder afgenomen in alle diersectoren. De grootste daling over de afgelopen 5 jaar van ESBL-producerende bacteriën wordt gezien bij vleeskuikens en op kippenvlees. ESBL zijn enzymen die veelgebruikte antibiotica kunnen afbreken, zoals penicillines.
In Nederland zijn de afgelopen jaren extra maatregelen genomen om antibioticaresistentie te bestrijden. Deze maatregelen reiken verder dan de gezondheidszorg omdat resistente bacteriën ook bij dieren, in voeding en in het milieu voorkomen. Daarom wordt in Nederland een ‘One Health’ aanpak gehanteerd. In de jaarlijkse rapportage NethMap/MARAN 2020 presenteren diverse organisaties gezamenlijk de gegevens over het antibioticagebruik en -resistentie in Nederland, zowel voor mensen als voor dieren.
Samenwerking
NethMap komt tot stand in een samenwerking tussen de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB) en het Centrum Infectieziektenbestrijding (CIb) van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Sinds 2012 worden in dit rapport ook de gegevens van veterinair antibioticagebruik en resistentieontwikkeling (MARAN) gepubliceerd.
Helaas is het voor de NethMap 2024 editie niet mogelijk om een hard copy exemplaar te bestellen, deze editie is uitsluitend online beschikbaar. Echter, hard copy exemplaren van eerdere NethMap-uitgaven kunnen nog wel besteld worden (zolang de voorraad strekt). Als u interesse heeft in een oudere editie, dan kunt u hiervoor contact met ons opnemen via het contactformulier.
De Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid (SWAB) is in 1996 opgericht op initiatief van de Vereniging voor Infectieziekten, de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie en de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers. De SWAB beoogt de kwaliteit van het antibioticagebruik in Nederland te optimaliseren teneinde een bijdrage te leveren aan de beheersing van resistentie-ontwikkeling en aan beperking van de kosten en andere negatieve effecten van antibioticagebruik.
Blijf op de hoogte →
In onze privacy statement leest u meer over ons cookiebeleid.