4.1 - De bij het OPAT-traject betrokken zorgverleners

Gedurende het gehele OPAT-traject, van aanvraag tot het stoppen van de OPAT-zorg, zijn veel stakeholders betrokken. Hierbij is het van belang dat alle betrokkenen geïnformeerd worden over de start en voortgang van de OPAT-zorg. De veelal betrokken zorgverleners bij een OPAT-traject zijn weergegeven in figuur 1.3.

4.2 - Communicatie ter voorbereiding op initiatie OPAT

Zoals in hoofdstuk 2.6 is beschreven dienen er voorafgaand aan de start van OPAT diverse zaken georganiseerd te worden zoals nazorg door de thuiszorg, medicatie en eventueel het plaatsen van een intraveneuze toegang. De behandelend arts is verantwoordelijk voor het initiëren van de OPAT-aanvraag. De coördinatie kan plaatsvinden door bijvoorbeeld een OPAT-verpleegkundige (of transferverpleegkundige) waarbij een goede afstemming met apotheek en thuiszorg noodzakelijk is om tijdige levering van de medicatie en beschikbaarheid van specialistische verpleegkundigen van de wijkverpleging mogelijk te maken.

4.3 - Communicatie over het behandelplan

De hoofdbehandelaar is verantwoordelijk voor het informeren van de huisarts of specialist ouderengeneeskunde over het behandelplan, waarvan de gewenste inhoud is beschreven in hoofdstuk 2.8. Dit gebeurt veelal middels een ontslagbrief. Het transferpunt informeert de wijkverpleging over het behandelplan. Daarnaast dient de wijkverpleging een verpleegkundige en medische overdracht te ontvangen. Gedurende de behandeling kan de hoofdbehandelaar wijzigingen aanbrengen in het behandelplan. Ook hierbij is het zaak dat in ieder geval het specialistische team van de wijkverpleging, de apotheek, de huisarts of specialist ouderengeneeskunde en zo nodig het OPAT-team hierover geïnformeerd worden. Tot slot is het belangrijk dat zorgverleners elkaar informeren over de afronding van het OPAT-traject.

4.4 - Communicatie over de voortgang van de OPAT-zorg

De verpleegkundigen van het specialistisch team van de wijkverpleging verrichten alle OPAT-gerelateerde handelingen zoals vermeld op het uitvoeringsverzoek. Bij logistieke en/of inhoudelijke vragen m.b.t. antimicrobiële middelen zal de wijkverpleging en/of de patiënt contact opnemen met de apotheek. Alleen bij vragen, onduidelijkheden en/of complicaties neemt het specialistisch team van de thuiszorg en/of de patiënt telefonisch contact op met het OPAT-team, de behandelend arts dan wel de verpleegafdeling van waaruit de OPAT-aanvraag is ingediend. Voor zowel het specialistisch team van de wijkverpleging als de huisarts is het van belang om te weten wie het aanspreekpunt is gedurende het OPAT-traject.

4.5 - Communicatie over bijwerkingen en complicaties

Gedurende het OPAT-traject kunnen er zich onverhoopt problemen voordoen. Regelmatig voorkomende problemen zijn problemen met de toegangsweg (onder andere sneuvelen perifeer infuus, flebitis, verstopte lumen PICC, huidproblemen rondom insteek PICC), problemen gedurende de toediening (onder andere elastomeerpompjes die niet goed leeglopen, verkleurde/troebele infuusvloeistof) en bijwerkingen (onder andere misselijkheid, braken, diarree, huiduitslag en jeuk). Naast de patiënt zal de verpleegkundige van het specialistisch team van de thuiszorg veelal de eerste zorgverlener zijn die op de hoogte is van dergelijke problemen. Bij OPAT-gerelateerde problemen dient de behandeld arts hierover door de patiënt dan wel de verpleegkundige van het specialistisch team van de thuiszorg geïnformeerd te worden. Het is belangrijk dat er duidelijke afspraken zijn over communicatiekanalen bij complicaties en dat er te allen tijde overleg kan plaatsvinden. 

4.6 - Hoe vindt de communicatie plaats

Als er gekozen is voor een OPAT-traject en het ontslag gepland staat, wordt er door het transferpunt of OPAT-team contact gezocht met één van de gespecialiseerde wijkteam binnen de regio. Er zal veelal eerst telefonisch contact plaatsvinden, waarin de zorgvraag (o.a. aantal zorgmomenten) besproken wordt. De verpleegkundigen dienen vóór start zorg in het bezit zijn van een verpleegkundige overdracht, een uitvoeringsverzoek en een voorschrift van het toe te dienen geneesmiddel.

Met betrekking tot een efficiënte en veilige communicatie tussen de betrokken zorgprofessionals (vanuit verschillende organisaties) tijdens het zorgproces, is er nog geen uniforme route. Het zal afhangen met welke organisaties in een regio wordt samengewerkt. Er zijn met betrekking tot EHealth en (transmurale) digitale dossiervoering veel ontwikkelingen.

Hieronder worden een aantal mogelijkheden in het kader van EHealth/veilig communiceren genoemd: 

• Zorg mail, met versleutel mogelijkheid
  Indien u een mail verstuurt met patiëntengegevens, kunt u gebruik maken van Zorgmail. Deze mogelijkheid wordt van oudsher gebruikt als communicatiemiddel tussen huisartsen, apothekers en ziekenhuizen. Tegenwoordig maken ook veel VVT-instellingen (Verpleeghuizen, Verzorgingshuizen en Thuiszorgorganisaties.) hiervan gebruik.
• Zorgspoor, als onderdeel van ZorgDomein
  ZorgDomein kent een veilige omgeving die is ingericht voor zorgprofessionals in de intramurale-, extramurale- en palliatieve zorg. Naast een veilige overdracht van patiënten gegevens, geeft het ook inzicht in de zorgcapaciteit (beschikbare VVT zorg).
  Een overzicht van deelnemende partijen is te vinden op de site
  https://www.connectzorg.nl/deelnemerslijst/
• Point, Punt Overdracht, Informatie, Naslag en Transfers
  Point biedt een digitaal samenwerkingsplatform voor transfer, verwijzing en zorgoverdracht. Dit kan gebruikt worden voor overdrachten, uitvoeringsverzoeken en doorlopende dossiervoering.
• OZO verbindzorg, communicatieplatform
  Dit communicatieplatform waarbij het zorgproces centraal staat, verbindt diverse betrokken zorgprofessionals zodat veilig informatie uitgewisseld kan worden. Dit digitale systeem is landelijk te gebruiken, momenteel wordt het met name in de regio Midden en Oost Nederland ingezet.
• PGO, persoonlijke gezondheidsomgeving
  Deze digitale omgeving (oorspronkelijk uit het Verenigd Koninkrijk) is ook in Nederland sterk in opkomst. Het is een patiënt-gestuurd elektronisch medisch dossier van Carepoint dat MedMij gecertificeerd is. Het is een ziekenhuis overstijgend medisch dossier, dat rondom de patiënt is opgebouwd. Het ontvangt van alle betrokken zorgprofessionals het dossier en de actuele aanvullingen daarop.

Applicaties:

• Siilo applicatie, zorgprofessionals messaging platform
  Deze app is bedoeld om veilig en snel interdisciplinair te communiceren. Berichten en foto’s worden veilig en versleuteld verstuurd en opgeslagen. Na 30 dagen worden berichten automatisch verwijderd.
• Ncare applicatie, toedien- en voorschrijfapplicatie voor zorginstellingen.
  De NCare app wordt door medewerkers van zorginstellingen en wijkverpleging (verpleegkundigen en artsen) gebruikt als mobiele toepassing voor controle op medicatie-uitgifte en het voorschrijven van medicatie en hulpmiddelen. Binnen het OPAT-traject kan het toegepast worden bij de controle van het toe te dienen medicijn. Ook maakt NCare het huisartsen mogelijk om direct medicijnen voor te schrijven.
  
  

De beschreven mogelijkheden zijn slechts voorbeelden en het betreft geen allesomvattend overzicht van alle digitale systemen.