De OPAT praktijkgids

Over de OPAT praktijkgids
De OPAT praktijkgids is bedoeld als hulpmiddel voor OPAT-teams (in oprichting) bij het opzetten of verder vormgeven van een OPAT-programma in hun ziekenhuis. Inhoudelijke aanspreekpunt is de SWAB-werkgroep antimicrobial stewardship. Deze gids is geen richtlijn. De aanbevelingen in deze gids hebben dan ook geen bindend karakter en kunnen ook niet als zodanig worden gebruikt voor toezicht of handhaving. Dit document dient beschouwd te worden als een praktische handleiding bij het organiseren van de zorg voor patiënten die OPAT (gaan) ontvangen. OPAT-teams en overige zorgverleners zijn zelf verantwoordelijk voor de lokale inrichting van OPAT-zorg passend bij hun specifieke situatie (aanwezige infrastructuur, mankracht, middelen etc.).

Hieronder kunt u de complete OPAT praktijkgids inclusief bijlagen downloaden in PDF formaat. De OPAT praktijkgids is beschikbaar in het Nederlands. Via het menu links kunt u de individuele hoofdstukken van de OPAT praktijkgids raadplegen.

Deze gids kwam tot stand onder redactie van:
- Jaap ten Oever, internist-infectioloog Radboudumc
- Ralf Stemkens, ziekenhuisapotheker, klinisch farmacoloog Radboudumc
- Marlies Hulscher, hoogleraar Kwaliteit van zorg voor infectieziekten IQ healthcare Radboudumc
- Jeroen Schouten, internist-intensivist Radboudumc
- Heiman Wertheim, arts-microbioloog en hoogleraar Klinische Microbiologie Radboudumc
- Hester Stoorvogel, promovenda interne geneeskunde & IQ healthcare Radboudumc

Inhoudelijke bijdragen (op alfabetische volgorde) door:
- Petra van Bentum, verpleegkundig specialist AGZ, Infectieziekten/OPAT Rijnstate Ziekenhuis
- Marvin Berrevoets, internist-infectioloog Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis
- Simone Bronkhorst, verpleegkundig consulent OPAT-team Radboudumc
- Edmée Bowles, arts-microbioloog Radboudumc
- Mark Claassen, internist-infectioloog Rijnstate Ziekenhuis
- Hadewig Colen, ziekenhuisapotheker Radboudumc
- Hanneke Fleuren, ziekenhuisapotheker-klinisch farmacoloog Canisius Wilhelmina Ziekenhuis
- Tatiana Geutjes, transferpunt Canisius Wilhelmina Ziekenhuis
- Stefanie Henriet, kinderarts-infectioloog/immunoloog Amalia Kinderziekenhuis Radboudumc 
- Willem den Hartog, deskundige hygiëne- en infectiepreventie Sint Maartenskliniek
- Yvonne Kiers, verpleegkundig specialist i.o. OPAT/MRSA Rijnstate Ziekenhuis
- Sofie Koenders, verpleegkundig specialist AGZ, infectieziekten Canisius Wilhelmina Ziekenhuis
- Adham de Kok, ANIOS interne geneeskunde. Rijnstate Ziekenhuis
- Lucia Kregting, beleidsadviseur transferpunt Radboudumc
- Sharon Linskens, coördinator Apothekers Thuiszorg Coördinatiecentrum Canisius Wilhelmina Ziekenhuis
- Yvette Loeffen, kinderarts-infectioloog UMC Utrecht
- Marion van Mulekom, opleidingscoördinator Academie voor Patiënt en Mantelzorger Maastricht UMC+
- Marjolein van Os, transferverpleegkundige OPAT UMC Utrecht
- Tamara Platteel, huisarts
- Jolanda Schippers, verpleegkundig specialist infectieziekten Maastricht UMC+
- Annemarie Smeets, apotheker Radboudumc
- Tom Sprong, internist-infectioloog Canisius Wilhelmina Ziekenhuis
- Tamara Stols, vaardigheidsinstructeur Academie voor Patiënt en Mantelzorger Maastricht UMC+
- Riet Strik-Albers, verpleegkundig specialist OPAT kinderen Amalia Kinderziekenhuis Radboudumc
- Denise Telgt, internist-infectioloog Sint Maartenskliniek
- Esther Tempel, wijkverpleegkundige gespecialiseerde verpleging, STMG BV
- Karin Timm, verpleegkundig specialist intensieve zorg, Allerzorg
- Mirjam Tromp, verpleegkundig specialist infectieziekten Radboudumc
- Nelleke Veens, technisch thuiszorg verpleegkundige Sante Partners
- Jonneke Verdijk, apotheker Radboudumc
- Eric Verweij, verpleegkundige Team Technische Verpleging ZZG Zorggroep
- Nicole Vink-van Kimmenade, ziekenhuisapotheker Radboudumc
- Renate Vissers, verpleegkundig consulent Parenterale Thuisvoeding Radboudumc
- Bas van Vlijmen, apotheker Radboudumc
- Annabel Werumeus Buning, ziekenhuisapotheker, klinisch farmacoloog Maastricht UMC+
- Tom Wolfs, kinderarts-infectioloog UMC Utrecht
- Marlies van Wolfswinkel, internist-infectioloog Maastricht UMC+


Deze gids is becommentarieerd (op alfabetische volgorde) door:
- Marjan van Apeldoorn, internist-infectioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis
- Oscar Breukels, ziekenhuisapotheker Meander Medisch Centrum
- Sophie Coenen, A-team arts Amsterdam UMC, locatie VUmc
- Thijs ten Doesschate, internist-infectioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis
- Anne-Marie Doppen, ziekenhuisapotheker Rivas Zorggroep
- Astrid Giesen, poliklinisch apotheker Rijnstate Ziekenhuis
- Ingeborg Groothuis, antibiotica-verpleegkundige Antonius Ziekenhuis
- Johanneke Kleinnijenhuis, internist-infectioloog UMCG
- Marieke Meijs, poliklinisch apotheker Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie
- Prashant Nannan Panday, ziekenhuisapotheker UMCG
- Kim Sigaloff, internist-infectioloog Amsterdam UMC, locatie VUmc
- Tirzah Tas, verpleegkundig specialist OPAT-team Amsterdam UMC, locatie VUmc
- Marlous Toren, ziekenhuisapotheker UMCG
- Mei Wu, poliklinisch apotheker Isala


De eerste versie van deze gids (2020) en de revisie (2023) zijn met behulp van een projectsubsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan het Gelders zorgnetwerk voor Infectiepreventie (GAIN) tot stand gekomen. GAIN is één van de Nederlandse zorgnetwerken die – in het kader van de subsidieregeling van het ministerie van VWS – een breed pakket van activiteiten verrichten om antibioticaresistentie tegen te gaan. Ook andere OPAT-experts uit het land hebben bijgedragen aan deze praktijkgids. Deze gids is bedoeld om een praktische leidraad te zijn voor ziekenhuizen in alle regio’s. De gids wordt via de website van SWAB beschikbaar gesteld.