Gepubliceerd op 18-10-2023

Nieuwe SWAB richtlijn 'Acute Infectieuze Diarree' gepubliceerd

Op 1 september werd na een grondige herziening de nieuwe richtlijn acute infectieuze diarree (AID) gepubliceerd, die de richtlijn uit 2014 vervangt.


De richtlijn werd ingekort door de inhoud te beperken tot de rationale voor het behandeladvies. Dit behandeladvies kwam tot stand door de kwaliteit van bewijs te evalueren op basis van het GRADE (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) systeem. Voor de behandeladviezen met betrekking tot Clostridioides difficile infecties (CDI) werd gebruik gemaakt van de literatuursearch die kort voor aanvang van de werkzaamheden van de voorbereidingscommissie werd verricht door de ESCMID Study Group Clostridioides difficile (ESGCD). De duiding van resistentieontwikkeling in Nederland kwam tot stand met gebruikmaking van de ISIS-AR data van het laatste jaar vóór de coronapandemie, 2019, in verband met de veronderstelde beperkte representativiteit van de beperkte gegevens die konden worden verzameld tijdens de jaren met COVID-19 maatregelen.

De belangrijkste inhoudelijke veranderingen waren
(1). de wijziging van de geadviseerde empirische therapie voor AID als intraveneuze behandeling nodig is van ‘erytromycine + ciprofloxacine’ naar ‘erytromycine + een 3e generatie cefalosporine’en
(2). de wijziging van de geadviseerde behandeling van een 1e , niet-ernstige episode van CDI bij een opgenomen patiënt van metronidazol per os naar vancomycine of fidaxomicine per os.
(3). De empirische intraveneuze behandeling van AID werd gewijzigd in verband met het boven de 20% gestegen resistentiepercentage van non-typhoidale salmonella (ntS) voor ciprofloxacine in Nederland. Hoewel er gegevens zijn die suggereren dat deze stijging met name te wijten is aan een stijging van het resistentiepercentage onder ntS isolaten van reizigers, werd in verband met de beperkingen van die data besloten om de wijziging van het behandeladvies niet te beperken tot reizigers, maar om die door te voeren voor alle patiënten in deze groep.


Bij de behandeling van een eerste episode van niet-ernstige CDI bij een opgenomen patiënt wordt in de huidige richtlijn geen metronidazol meer geadviseerd maar vancomycine vanwege de 9% lagere kans op remissie bij behandeling met metronidazol. Fidaxomicine wordt geadviseerd voor kwetsbare patiënten en patiënten die gelijktijdig (non-CDI) antibiotica gebruiken. Metronidazol heeft nu dus alleen nog een plaats bij de behandeling van de niet-opgenomen, niet kwetsbare patiënt. Omdat een subgroep analyse van twee RCTs liet zien dat bij de behandeling van een 1e recidief CDI binnen drie maanden fidaxomicine een risicoreductie van 16% opleverde ten opzichte van vancomycine met betrekking tot het ontwikkelen van een volgende recidief, is het advies om een 1e recidief CDI nu primair met fidaxomicine te behandelen. In overige situaties hangt de behandeling af van CDI-recidiefstatus en van de ziekte-ernst.

Overige wijzigingen betreffen de behandeling van Giardia lamblia infecties en Shiga-toxine producerende E. coli (STEC). Omdat tinidazol beter presteert dan metronidazol met betrekking tot doeltreffendheid, bijwerkingenprofiel en behandelduur, wordt dit middel als 1e keus behandeling geadviseerd voor G. lamblia wanneer het beschikbaar is – wat helaas in Nederland nu niet zo is.
Omdat inmiddels is aangetoond dat er een associatie bestaat tussen het gebruik van antibiotica en het ontstaan van HUS bij een STEC infectie, wordt aangeraden om bij een mogelijke STEC infectie af te zien van het gebruik van antibiotica.

Stichting Werkgroep Antibioticabeleid

De Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid (SWAB) is in 1996 opgericht op initiatief van de Vereniging voor Infectieziekten, de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie en de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers. De SWAB beoogt de kwaliteit van het antibioticagebruik in Nederland te optimaliseren teneinde een bijdrage te leveren aan de beheersing van resistentie-ontwikkeling en aan beperking van de kosten en andere negatieve effecten van antibioticagebruik.

Blijf op de hoogte →

SWAB maakt gebruik van cookies

In onze privacy statement leest u meer over ons cookiebeleid.